Cách thử sữa cho trẻ dị ứng đạm sữa bò tại nhà

bởi: PM_Digital 07 Tháng 04, 2025

Khi thử sữa cho trẻ dị ứng đạm bò, phụ huynh nên cho trẻ uống một ít sữa, đợi 15 phút, nếu không có phản ứng xảy ra thì tiếp tục cho uống 1/4 thìa cà phê và theo dõi tiếp. Nếu trẻ có dấu hiệu phát ban, nổi mày đay, ngứa, nôn nói, đau bụng, thở rít... thì ngưng ngay. Nếu trẻ gặp vấn đề về hô hấp hoặc ngất xỉu thì cần gọi ngay cấp cứu để được trợ giúp.

Dị ứng đạm bò là gì?

Dị ứng đạm sữa bò (còn được gọi là dị ứng protein sữa bò) là phản ứng của hệ thống miễn dịch với các protein có trong sữa bò (thông thường là casein và whey), gây ảnh hưởng đến các bộ phận trên cơ thể như da, hệ hô hấp, hệ tiêu hóa.

Khác với triệu chứng không dung nạp lactose, là tình trạng không có đủ enzyme lactase tiêu hóa đường lactose (đường sữa), dị ứng đạm bò là phản ứng dị ứng với các protein cụ thể trong sữa. Dị ứng sữa bò là một trong những dị ứng thực phẩm phổ biến nhất ở trẻ em và ước tính ảnh hưởng đến khoảng 7% trẻ sơ sinh dưới một tuổi, mặc dù hầu hết trẻ em đều khỏi bệnh khi lớn lên.

Dấu hiệu và triệu chứng dị ứng đạm bò ở trẻ

Các triệu chứng có thể xuất hiện vài ngày hoặc vài tuần sau khi uống sữa bò. Các triệu chứng có thể thay đổi từ tiêu chảy, nôn ói,… cho đến sốc phản vệ có thể đe dọa tính mạng. Trong những trường hợp liên quan đến đường tiêu hóa, trẻ có thể bị mất nước và biểu hiện chậm phát triển.

Phản ứng dị ứng đạm sữa bò được phân loại thành khởi phát nhanh; thường là do IgE trung gian, trong đó các triệu chứng xảy ra trong vòng một giờ sau khi uống, và khởi phát chậm, không do IgE trung gian, trong đó các triệu chứng mất nhiều giờ hoặc nhiều ngày mới xuất hiện.

Các triệu chứng khởi phát nhanh có thể bao gồm:

Mề đay/phát ban
Thở khò khè
Phù mạch: sưng môi, lưỡi hoặc cổ họng
Ho hoặc khó thở
Nôn ói
Phản vệ

Các triệu chứng khởi phát chậm có thể bao gồm:

Tiêu chảy
Xuất huyết dưới da
Đau bụng quặn thắt

Cách thử sữa cho trẻ dị ứng đạm bò tại nhà

Khi thực hiện cần chú ý phải có sự hướng dẫn của nhân viên y tế:

Đảm bảo bé khỏe mạnh, không mắc các bệnh như chàm, hen suyễn, sốt hoặc đã dùng thuốc kháng histamine trong năm ngày qua thì không nên thực hiện.
Chuẩn bị sẵn thuốc kháng histamin để phòng trường hợp xảy ra phản ứng.
Chọn một ngày mà bạn có thể quan sát bé trong ít nhất bốn giờ.

Thực hiện:

Cho trẻ uống một ít sữa hoặc sản phẩm từ sữa tương đương theo khuyến cáo của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng. Đợi 15 phút, nếu không có phản ứng nào xảy ra thì tiếp tục.
Cho trẻ uống ¼ thìa cà phê sữa. Đợi 15 phút, nếu không có phản ứng nào xảy ra thì tiếp tục.
Cho trẻ uống nửa thìa cà phê (2,5 ml) sữa. Đợi 15 phút, nếu không có phản ứng nào xảy ra thì tiếp tục.
Cho trẻ uống một thìa cà phê (5 ml) sữa . Đợi 15 phút, nếu không có phản ứng nào xảy ra thì tiếp tục.
Tăng gấp đôi lượng này sau mỗi 15 phút nếu không có phản ứng nào xảy ra, cho đến khi uống được một cốc (200 ml) sữa, miễn là lượng này không vượt quá lượng tiêu thụ bình thường của trẻ.

Dừng lại nếu xuất hiện bất kì triệu chứng nào sau đây:

Phát ban đỏ, nổi mày đay, ngứa
Nôn ói/ đau bụng/ đi phân lỏng
Khó thở/ thở rít
Thở khò khè/ ho dai dẳng
Chóng mặt/ ngất xỉu/ lảo đảo

Nếu phát ban hoặc nổi mày đay, hãy cho trẻ uống thuốc kháng histamine. Các triệu chứng sẽ hết trong vòng nửa giờ.

Trong trường hợp không may gặp vấn đề về hô hấp hoặc ngất xỉu, gọi ngay cấp cứu để được trợ giúp và thông báo tình trạng sốc phản vệ. Không thử lại mà hãy tìm lời khuyên y tế.

Nếu không có phản ứng nào xảy ra trong vòng hai giờ tiếp theo, bạn có thể đưa sữa trở lại chế độ ăn của trẻ.

Nếu phản ứng xảy ra, hãy tiếp tục chế độ ăn không có sữa và thử lại với sữa sau 4 – 6 tháng.

>>> Xem thêm: Dinh dưỡng cho trẻ dị ứng đạm sữa phụ huynh cần lưu ý

Chế độ dinh dưỡng cho trẻ dị ứng đạm sữa bò

Đối với trẻ bú mẹ

Sữa mẹ là tốt nhất cho trẻ sơ sinh. Sữa mẹ cung cấp tất cả chất dinh dưỡng mà trẻ sơ sinh cần, cũng như nhiều yếu tố không dinh dưỡng khác như kháng thể.

Các chất dinh dưỡng trong sữa mẹ dễ tiêu hóa và hấp thụ, và thành phần sữa mẹ liên tục thay đổi để đáp ứng nhu cầu của trẻ. Nếu bé đã được chẩn đoán là bị dị ứng sữa bò và có các triệu chứng dị ứng liên tục (ví dụ như tiêu chảy, bệnh về da như chàm…) trong khi bú mẹ, mẹ cần loại bỏ sữa bò, các sản phẩm từ sữa bò ra khỏi chế độ ăn, đồng thời bổ sung thêm canxi. Quan trọng là các bà mẹ cho con bú phải có chế độ ăn uống cân bằng và lành mạnh.

Sữa công thức

Sữa công thức thủy phân toàn phần - những loại sữa này chứa các protein đã được phân hủy thành các phân đoạn nhỏ hơn nên ít có khả năng gây ra phản ứng dị ứng. Bao gồm:

Công thức thủy phân toàn phần dựa trên casein
Công thức thủy phân toàn phần dựa trên whey

Một số trong số này có thể chứa prebiotic thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn có lợi trong ruột và lactose, giúp cải thiện hương vị nhưng có thể không phù hợp với tất cả trẻ sơ sinh.

Sữa công thức amino acid: có thành phần axit amin chứa protein dưới dạng từng axit amin riêng lẻ, phù hợp với trẻ không đáp ứng với sữa công thức thủy phân toàn phần.

Sữa công thức từ đậu nành –không sử dụng cho trẻ dưới sáu tháng tuổi vì có chưa phytoestrogen.

>>> Xem thêm: O'ricmeal Peptide - Soup Uống Dinh Dưỡng Cho Trẻ Dị Ứng Đạm Sữa Bò, Bất Dung Nạp Lactose, Đậu Nành

Cách chăm sóc trẻ dị ứng đạm bò

Nếu bé đã được chẩn đoán bị dị ứng sữa, nguyên tắc chính là tránh hoàn toàn sữa hoặc các sản phẩm có thành phần là sữa ra khỏi chế độ ăn.

Hiệp hội Miễn dịch học và Dị ứng lâm sàng Australasian (ASCIA) khuyên rằng trẻ em bị dị ứng với sữa bò thường bị dị ứng với sữa dê, do đó việc thay thế bằng sữa có nguồn gốc động vật có thể không khả thi.

Để tránh sữa và các sản phẩm từ sữa, chúng ta cần đọc kĩ nhãn thực phẩm và tránh các thực phẩm có chứa sữa hoặc các sản phẩm từ sữa như:

Bơ: bơ sữa, bơ ghê, bơ thực vật chứa các sản phẩm từ sữa
Casein và caseinat
Phô mai
Sôcôla
Sữa bò hoặc sữa dê
Kem
Váng sữa
Sữa chua.

Việc loại bỏ sữa và các sản phẩm từ sữa khỏi chế độ ăn của trẻ, chúng ta cần cung cấp thêm các nguồn canxi và protein thay thế, đây là những chất dinh dưỡng đặc biệt quan trọng đối với trẻ em.

>>> Xem thêm: Cách xử lý khi trẻ dị ứng sữa cha mẹ cần biết

Khi nào cần đưa trẻ dị ứng đạm bò đến bác sĩ

Nếu bé xuất hiện một số triệu chứng nghi ngờ dị ứng đạm sữa bò, ba mẹ nên đưa trẻ đi khám bác sĩ.

Câu hỏi thường gặp

Dị ứng đạm sữa bò có thể điều trị dứt điểm không?

Hầu hết tình trạng dị ứng đạm sữa bò thường sẽ khỏi hẳn khi trẻ lớn lên, khi hệ miễn dịch đã hoàn thiện. Trên thế giới, các nghiên cứu ghi nhận rằng tỉ lệ dị ứng đạm sữa bò ở trẻ trên 6 tuổi giảm xuống dưới 1%. Tuy nhiên, trước khi kết luận trẻ khỏi hẳn thì chúng ta cần làm một số test dị ứng khác để chẩn đoán

Chế độ ăn của mẹ có ảnh hưởng đến dị ứng đạm bò ở trẻ bú mẹ không?

Dị ứng protein sữa bò có thể ảnh hưởng đến mọi người ở mọi lứa tuổi nhưng phổ biến nhất ở trẻ sơ sinh, ảnh hưởng đến từ 2 đến 7,5% trẻ bú sữa công thức và 0,5% trẻ bú mẹ hoàn toàn. Trẻ bú mẹ hoàn toàn có thể dị ứng protein sữa bò do protein sữa từ các sản phẩm mà người mẹ đã ăn truyền qua sữa mẹ.

Mức protein sữa bò có trong sữa mẹ thấp hơn 100.000 lần so với sữa bò. Hầu hết các phản ứng với protein sữa bò ở trẻ bú mẹ thông thường là nhẹ hoặc trung bình và dạng nghiêm trọng rất hiếm gặp. Người ta cho rằng các chất điều hòa miễn dịch có trong sữa mẹ và sự khác biệt trong hệ vi khuẩn đường ruột của trẻ bú mẹ và trẻ bú sữa công thức có thể góp phần gây ra tình trạng này.

Immunoglobulin A (IgA) tiết ra trong sữa mẹ “tạo” một lớp phủ bảo vệ bên trong ruột của trẻ để ngăn chặn sự xâm nhập của các chất gây dị ứng tiềm ẩn như protein lạ. Phản ứng có thể được trung gian bởi IgE (phản vệ, nổi mề đay) nếu chúng xảy ra ngay sau khi tiêu thụ protein sữa bò hoặc không phải IgE (phản ứng GI, eczema, GOR) có thể xảy ra vài giờ hoặc thậm chí vài ngày sau khi tiêu thụ. Hệ thống miễn dịch phản ứng với protein có trong sữa bò.

Mặc dù các triệu chứng này có thể liên quan đến các nguyên nhân khác, nhưng vẫn có khả năng liên quan đến sự thay đổi về lượng sữa bò mà người mẹ tiêu thụ. Vì vậy, khi nghi ngờ trẻ bú mẹ mắc dị ứng đạm sữa bò, phương pháp điều trị được khuyến cáo là mẹ phải loại bỏ mọi nguồn sản phẩm có chứa sữa bò khỏi chế độ ăn của mình.

>>> Xem thêm: Trẻ bị dị ứng đạm sữa bò bao lâu thì khỏi?

Dị ứng đạm bò có thể tự khỏi khi trẻ lớn lên không?

CMPA sẽ tự khỏi ở khoảng 90% trẻ em khi được 6 tuổi. Khi được 1 tuổi, 50% trẻ sơ sinh sẽ dung nạp được protein này, do đó các triệu chứng của trẻ sẽ giảm. Đến 3 tuổi, hơn 75% trẻ em sẽ không còn triệu chứng nữa.

Hầu hết trẻ sơ sinh bắt đầu dùng sữa công thức không có sữa bò hoặc được mẹ cho bú theo chế độ ăn không có sữa bò sẽ cần duy trì chế độ ăn này trong 6–12 tháng. Vào thời điểm đó, trẻ có thể được thử thách với sữa bò. Nếu không có phản ứng, có thể thêm sữa trở lại chế độ ăn của trẻ.

Tài liệu tham khảo