Trẻ kém hấp thu nên bổ sung gì? Các chuyên gia dinh dưỡng khuyên mẹ nên bổ sung Các loại thực phẩm giàu chất đạm như thịt gà, thịt bò, cá hồi, đậu hũ, sữa hạt - Các loại thực phẩm giàu chất béo như ô liu, dầu cá, các loại hạt như hạnh nhân, óc chó. Bên cạnh đó mẹ cũng có thể cho trẻ sử dụng men vi sinh cân bằng đường ruột, giúp tiêu hóa tốt hơn
Nguyên nhân trẻ kém hấp thu
Trẻ kém hấp thu là tình trạng phổ biến ở nhiều độ tuổi, đặc biệt là trong giai đoạn từ một đến sáu tuổi, ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và trí não. Có nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm cả yếu tố bệnh lý và không bệnh lý.
Nguyên nhân bệnh lý
Rối loạn tiêu hóa mãn tính: Viêm ruột, hội chứng ruột kích thích hoặc bệnh Celiac gây tổn thương niêm mạc ruột, làm giảm hấp thu dưỡng chất.
Dị ứng thực phẩm: Trẻ dị ứng đạm sữa bò hoặc gluten có thể bị viêm ruột, tiêu chảy kéo dài, dẫn đến suy dinh dưỡng.
Nhiễm ký sinh trùng: Giun sán đường ruột cạnh tranh dinh dưỡng, khiến trẻ bị thiếu vi chất.
Thiếu enzym tiêu hóa: Khi cơ thể không sản xuất đủ enzym lactase, protease hoặc lipase, trẻ dễ bị đầy bụng, tiêu chảy và hấp thu kém.
Nguyên nhân không bệnh lý
Chế độ ăn mất cân đối: Thiếu hụt nhóm chất dinh dưỡng quan trọng như đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất cho trẻ kém hấp thu.
Ăn dặm không đúng cách: Trẻ ăn dặm quá sớm (trước sáu tháng) hoặc quá muộn (sau tám tháng) có thể làm rối loạn tiêu hóa, khiến cơ thể không thích nghi kịp với thực phẩm mới.
Chế độ ăn đơn điệu: Nếu chỉ tập trung vào một nhóm thực phẩm như tinh bột hoặc sữa mà thiếu chất xơ và men tiêu hóa tự nhiên từ rau củ, trái cây, hệ tiêu hóa sẽ hoạt động kém hiệu quả.
Dùng sữa không phù hợp: Một số trẻ không dung nạp đường lactose (có trong sữa bò) hoặc dị ứng đạm sữa gây tiêu chảy, đầy hơi và giảm hấp thu dưỡng chất.
Dấu hiệu nhận biết trẻ kém hấp thu
Dấu hiệu về cân nặng, chiều cao
- Đây là dấu hiệu phổ biến và dễ nhận thấy nhất. Dù trẻ ăn uống đầy đủ nhưng cân nặng và chiều cao không đạt chuẩn so với độ tuổi.
- Trẻ có thể bị sụt cân hoặc giữ nguyên cân nặng trong nhiều tháng liền.
Dấu hiệu về tiêu hóa
- Trẻ thường xuyên bị tiêu chảy, phân lỏng, có mùi chua, màu sắc bất thường (quá nhạt hoặc xanh).
- Phân có dấu hiệu dầu mỡ (phân nhờn, dính), điều này cho thấy cơ thể không hấp thu tốt chất béo.
- Một số trẻ có thể bị táo bón kéo dài do hệ tiêu hóa hoạt động kém.
Dấu hiệu về sức khỏe tổng thể
- Có biểu hiện chán ăn, từ chối thức ăn, đặc biệt là các loại thịt, cá, rau củ.
- Dễ bị đầy bụng, khó tiêu, hay ợ hơi sau khi ăn.
- Thường xuyên buồn nôn hoặc nôn sau khi ăn, nhất là khi ăn thực phẩm nhiều chất béo hoặc đạm.
- Trẻ luôn trong trạng thái uể oải, mệt mỏi, thiếu năng lượng, ít vui chơi, lười vận động hơn so với các bạn cùng trang lứa.
- Khi cơ thể không hấp thu đủ sắt, kẽm và các vi chất quan trọng, trẻ dễ bị thiếu máu, da xanh xao, nhợt nhạt, tóc dễ rụng, sợi tóc mỏng, yếu, mọc thưa hơn so với bình thường
>>> Xem thêm: Hướng dẫn cách lên thực đơn cho trẻ từ 1 - 4 tuổi
Trẻ kém hấp thu bổ sung gì?
Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng giúp cải thiện hấp thu ở trẻ. Dưới đây là những nhóm thực phẩm cần bổ sung.
Các loại thực phẩm giàu chất đạm
Ưu tiên đạm động vật: Thịt gà, thịt bò, cá hồi, trứng vì chứa nhiều axit amin dễ hấp thu.
Nguồn đạm thực vật: Đậu hũ, sữa hạt giúp cung cấp protein lành mạnh.
Các loại thực phẩm giàu chất béo
Chất béo lành mạnh: Dầu ô liu, dầu cá, dầu dừa giúp tăng cường hấp thu vitamin tan trong dầu.
Các loại hạt: Hạnh nhân, óc chó, hạt chia giúp cung cấp omega-3, tốt cho não bộ và tiêu hóa.
Các thực phẩm giàu glucid
Nguồn tinh bột dễ tiêu: Khoai lang, gạo lứt, bột yến mạch giúp cung cấp năng lượng bền vững.
Trái cây tươi: Chuối, táo, lê giúp bổ sung chất xơ hòa tan, hỗ trợ tiêu hóa.
Các sản phẩm hỗ trợ, tăng cường hấp thu cho trẻ
Men vi sinh cho trẻ kém hấp thu
Cân bằng hệ vi sinh đường ruột, giúp tiêu hóa tốt hơn, hỗ trợ tiêu hóa thức ăn, giảm đầy hơi, tiêu chảy và táo bón, cải thiện hấp thu vitamin và khoáng chất.
Bổ sung thực phẩm giàu probiotics như sữa chua, sữa chua uống, men vi sinh chứa lợi khuẩn Lactobacillus, Bifidobacterium, dưa cải muối, kim chi, natto (đậu nành lên men).
Bổ sung thực phẩm giàu prebiotics như chuối, táo, yến mạch, hành tây, tỏi, măng tây.
Sữa công thức hỗ trợ tiêu hóa
- Giúp trẻ dễ tiêu hóa và hấp thu đạm mà không gây áp lực lên đường ruột, hỗ trợ phục hồi sức khỏe, tăng trưởng cơ bắp và phát triển thể chất.
- Nên cho bé dùng các loại sữa công thức chứa đạm thủy phân hoặc peptide (O'ricmeal Peptide, sữa thủy phân đạm) để hệ tiêu hóa dần phục hồi.
>>> Xem thêm: Các bệnh lý thường gặp khi trẻ thiếu hụt vi chất
Thực phẩm bổ sung cho trẻ kém hấp thu
Các vitamin cho trẻ kém hấp thu bao gồm vitamin nhóm B để hỗ trợ tiêu hóa và chuyển hóa, vitamin C tăng cường hấp thu sắt, hỗ trợ miễn dịch, vitamin D và canxi giúp xương chắc khỏe, hỗ trợ phát triển chiều cao.
Bên cạnh đó, khoáng chất cho trẻ kém hấp thu như magie, phốt pho đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ chức năng tiêu hóa và hấp thu dinh dưỡng hiệu quả hơn. Kẽm giúp kích thích trẻ ăn ngon, cải thiện tiêu hóa, trong khi sắt giúp ngăn ngừa thiếu máu và tăng cường sức khỏe tổng thể.
Ngoài ra, ba mẹ nên bổ sung thêm dầu cá chứa hàm lượng Omega-3 cao để giúp trẻ hấp thu tốt các vitamin tan trong dầu (A, D, E, K), tăng cường sức đề kháng và hỗ trợ phát triển trí não.
Lưu ý khi chăm sóc trẻ kém hấp thu
Xây dựng chế độ ăn uống khoa học
Chia nhỏ bữa ăn: Trẻ kém hấp thu nên ăn từ 5 - 6 bữa nhỏ/ngày thay vì 3 bữa lớn để giảm áp lực lên hệ tiêu hóa.
Ưu tiên thực phẩm dễ tiêu hóa như cháo, súp, thịt gà, cá, sữa chua, trứng, rau xanh mềm.
Bổ sung đầy đủ dưỡng chất dinh dưỡng cho trẻ kém hấp thu sao cho cân bằng giữa đạm, chất béo, tinh bột, vitamin và khoáng chất. Tránh thực phẩm khó tiêu như đồ ăn nhiều dầu mỡ, đồ ăn nhanh, nước ngọt có gas.
Tạo thói quen ăn uống lành mạnh
Khuyến khích trẻ ăn đúng giờ, không bỏ bữa, không cho trẻ ăn vặt quá nhiều trước bữa ăn chính, không ép trẻ ăn quá nhiều một lúc, tránh gây sợ ăn, khuyến khích trẻ nhai kỹ, ăn chậm để tiêu hóa tốt hơn.
Nếu tình trạng trẻ biếng ăn kém hấp thu kéo dài, cha mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ dinh dưỡng để có phương án can thiệp kịp thời. Ngoài ra, có thể thay đổi cách chế biến hoặc trình bày món ăn hấp dẫn hơn để kích thích vị giác của trẻ.
Vệ sinh an toàn thực phẩm
Chọn thực phẩm tươi sạch, tránh thực phẩm chế biến sẵn. Đảm bảo rửa tay sạch trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh để ngăn ngừa nhiễm khuẩn đường ruột.
Hạn chế đồ ăn sống, chưa nấu chín kỹ để tránh nhiễm giun sán. Kiểm tra nguồn gốc thực phẩm để đảm bảo an toàn cho bé.
Theo dõi và chăm sóc sức khỏe định kỳ
Cân nặng và chiều cao: Kiểm tra định kỳ cân nặng, chiều cao để theo dõi sự phát triển của trẻ.
Nếu trẻ tiêu chảy, táo bón kéo dài, cần đưa đi khám bác sĩ, trường hợp nghi ngờ thiếu hụt dinh dưỡng, bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm để bổ sung phù hợp.
Khi trẻ không tăng cân trong 3 tháng liên tiếp, cần có sự can thiệp từ bác sĩ dinh dưỡng.
>>> Xem thêm: Dấu hiệu nhận biết suy dinh dưỡng ở trẻ 1 - 6 tuổi
Câu hỏi thường gặp về trẻ kém hấp thu
Khi nào cần đưa trẻ đi khám bác sĩ?
Cha mẹ cần đưa bé đi khám bác sĩ khi trẻ có các dấu hiệu kéo dài như chậm tăng cân, sụt cân liên tục dù đã điều chỉnh chế độ ăn, tiêu chảy, táo bón hoặc phân sống kéo dài. Biếng ăn, chán ăn, từ chối nhiều loại thực phẩm quan trọng như thịt, cá, rau củ. Trẻ xanh xao, tóc rụng nhiều, móng tay yếu, hay bị lở miệng.
Nếu nhận thấy trẻ có những biểu hiện trên, cha mẹ cần tham khảo ý kiến bác sĩ để biết trẻ kém hấp thu bổ sung gì nhằm cải thiện tình trạng dinh dưỡng kịp thời.
Có nên tự ý mua thuốc bổ sung cho trẻ?
Không nên tự ý mua thuốc bổ sung mà không có hướng dẫn của bác sĩ, nếu tự ý dùng quá liều vitamin và khoáng chất có thể gây hại, ví dụ, dư thừa vitamin A có thể gây ngộ độc.
Không phải tất cả các loại vitamin đều phù hợp với mọi trẻ em. Mỗi bé có nhu cầu dinh dưỡng khác nhau, việc bổ sung sai có thể khiến tình trạng hấp thu trở nên tồi tệ hơn.
Cần xác định chính xác trẻ đang thiếu vi chất gì thông qua xét nghiệm trước khi bổ sung.
Trẻ kém hấp thu nên kiêng ăn gì?
Để giúp hệ tiêu hóa của bé hoạt động tốt hơn, cần hạn chế các thực phẩm chế biến sẵn, nhiều dầu mỡ, chiên rán, đồ uống có gas, nước ngọt, bánh kẹo nhiều đường.
Thay vào đó, cha mẹ nên tìm hiểu kỹ vấn đề trẻ kém hấp thu bổ sung gì để cung cấp thực phẩm phù hợp, giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn.
Làm sao để kích thích trẻ ăn ngon miệng hơn?
Nhiều bé kém hấp thu còn gặp tình trạng biếng ăn, do đó ba mẹ có thể đa dạng món ăn, trang trí đẹp mắt, màu sắc bắt mắt giúp trẻ hứng thú hơn với bữa ăn. Chia nhỏ bữa ăn trong ngày để giúp trẻ tiêu hóa tốt hơn, không cảm thấy bị ép ăn. Khuyến khích vận động trước bữa ăn sẽ giúp bé tiêu hao năng lượng và cảm thấy đói hơn.
>>> Xem thêm: Soup sữa dinh dưỡng O'ricmeal - Giúp trẻ phát triển toàn diện
Kết luận
Trẻ kém hấp thu cần một chế độ dinh dưỡng khoa học, bổ sung men vi sinh, vitamin, khoáng chất và thực phẩm dễ tiêu hóa để cải thiện hệ tiêu hóa và hấp thu dưỡng chất. Ngoài ra, cha mẹ cần theo dõi sức khỏe định kỳ và điều chỉnh thực đơn phù hợp để giúp trẻ phát triển toàn diện.
Hy vọng bài viết đã giúp cha mẹ hiểu rõ hơn về vấn đề trẻ kém hấp thu bổ sung gì và cách chăm sóc hiệu quả nhất!
